Keşfet #47 - Pentagon UFO Raporunu Yayınladı 👽
TikTok'a Trump koruması, Çip savaşının yeni oyuncusu: Japonya, çamaşır katlayan robot: Digit ve daha bir çok haber, Keşfet 47'de!
Keşfet Arası: Robotlar üzerinde hala çalışmaya devam ediyorum. Hali hazırda takip ettiğim gelişmeleri daha da derinleştirdiğim bir araştırmaya çevirdim. Geçen hafta bunun sinyalini vermiştim zaten. Teknolojinin insanı yöneteceğini değil, insanları yönlendireceğini, insanların hayatını kolaylaştıracağını düşünen taraftayım. Ya da en azından bir robot tarafından enerji kapsülü yapılmadan önce o robot teknolojisinin hayatımı kolaylaştırmasını isterim. Keşfet Arası’nda da tam olarak buna odaklanıyorum. Az kaldı.
Bu arada bildiğiniz gibi yeni başladığım Keşfet JR bölümünü, Keşfet ailesinden biri yazıyor. Tamamen istediği içerikte ve dilde. Keşfet 47’nin Jr’ı ise Hilal Kalkan.
Çayınız ya da kahveniz hazır mı?
Bu arada Keşfet’i paylaşırsanız ve ücretsiz abone olursanız çok sevinirim. Emin olun sayılar teşvik edici olabiliyor :)
Çin'in e-ticaret devi AliBaba, düşük faiz ortamından yararlanarak 5 milyar dolarlık tahvil ihraç edecek. Bu paranın bir kısmıyla mevcut borçlarını ödemeyi, kalanıyla da hisse geri alım programını finanse etmeyi planlıyor. Şirket sadece bu yıl hisse geri alımları için 14.7 milyar dolar harcamış durumda. Üstelik programı 35.3 milyar dolara kadar genişletti. Bu agresif geri alım stratejisiyle hissedar getirilerini artırmayı hedefliyor.
Trump'ın başkan seçilmesi, TikTok için beklenmedik bir umut ışığı oldu. TidalWave Solutions'dan danışman Cameron Johnson'a göre, yeni yönetim uygulamayı tamamen yasaklamak yerine bazı tavizler isteyebilir. Özellikle seçim sürecinde TikTok'un potansiyel faydaları, bu kararı etkileyecek gibi gözüküyor.
Bu arada TikTok’un ana şirketi ByteDance için de işler yolunda gidiyor: Şirketin değerlemesi bu gelişmelerle birlikte 300 milyar dolara kadar yükseldi.
ABD Gizli Servisi'nin gizlilik sınırlarını zorlayan bir uygulaması ortaya çıktı. Kurum, Locate X adlı bir gözetim aracıyla, sıradan akıllı telefon uygulamalarından insanların tam konumlarını takip etmiş. İç yazışmalarda ilginç bir detay var: Yetkililer, kullanıcıların uygulama sözleşmelerini kabul etmesini yeterli bulmuş ve mahkeme kararına gerek duymadan takibi gerçekleştirmişler.
OpenAI, yapay zeka dünyasında yeni bir çığır açmaya hazırlanıyor. Ocak ayında piyasaya sürecekleri "Operator" adlı AI aracı, kullanıcılar için kod yazma ve seyahat planlama gibi görevleri otomatik olarak yapabilecek. Bu hamle, yapay zeka asistanları yarışında önemli bir adım. AI dünyasının yeni trendi, bu tür otonom AI ajanları olacak gibi görünüyor.
Bluesky'dan etkileyici bir büyüme hikayesi geliyor. Platform, sadece geçen hafta 1 milyon yeni kullanıcı kazanarak toplam 15 milyona ulaştı. COO Rose Wang'a göre, yeni kullanıcıların çoğu ABD'den geliyor. Ancak işin ilginç yanı, bu etkileyici büyümeye rağmen hala Meta'nın Threads'inin çok gerisinde. Threads şu anda 275 milyon aylık aktif kullanıcıyla sosyal medya yarışında önemli bir avantaja sahip.
Bu arada Threads ülkemizde Nisan’dan beri erişime ve kullanıma kapalı.
Apple, İngiltere'de büyük bir hukuki mücadeleyle karşı karşıya. Tüketici hakları grubu Which?, şirkete karşı 3.8 milyar dolarlık bir tazminat davası açtı. İddiaların merkezinde iCloud var. Apple’ın, iCloud servisine haksız rekabet avantajı sağladığı ve kullanıcıların alternatif depolama hizmetlerini kullanmasını zorlaştırdığı öne sürülüyor. Apple ise tüm bu iddiaları reddediyor ve kullanıcıların iCloud kullanmak zorunda olmadığını, fiyatların da diğer bulut depolama sağlayıcılarıyla benzer olduğunu savunuyor.
AB'den Meta'ya bir ceza daha geldi. Avrupa Birliği Komisyonu, şirkete 798 milyon euro ceza kesti. Gerekçe ise Facebook Marketplace'in Facebook’un gücü ile rekabet kurallarını ihlal etmesi. AB, Meta'dan sadece bu uygulamayı durdurmakla kalmayıp, rakip platformlara karşı adil davranmasını da talep ediyor.
Japonya çip savaşlarında iddialı bir hamle yapıyor. Hükümet, yerli çip ve AI sektörünü güçlendirmek için 65 milyar dolarlık dev bir yatırım programı açıkladı. Rapidus gibi devlet destekli çip üreticileri ve AI çip tedarikçileri bu programın merkezinde yer alıyor. Program 2030'a kadar toplam 104 milyar dolarlık kamu ve özel sektör yatırımı yaratacak.
Farkında mısınız? Dünya çip, yapay zeka, uzay üçgeninde bir yarış halinde. Biz ise hiç birinde yokuz. Çok üzücü değil mi?
Bilim dünyasında çığır açıcı bir gelişme yaşandı. Araştırmacılar, Evo adında yeni bir yapay zeka modeli geliştirdi. Bu model, 80 bin mikrop genomu ve milyonlarca bakteri virüsü dizisi üzerinde eğitildi. Toplam 300 milyar nükleotid bilgisiyle beslenen Evo, yeni proteinler ve hatta tam mikrop genomları tasarlayabiliyor. Modelin en etkileyici yanı, CRISPR genom düzenleyicisinin yeni versiyonlarını tasarlama yeteneği. Bu teknoloji, evrim araştırmaları, hastalıkların incelenmesi ve yeni tedavilerin geliştirilmesinde çığır açabilir.
Lizbon'daki Web Summit, AI'ın geleceğine dair umut ve endişeleri bir araya getirdi. Etkinliğin yıldızı, çamaşır ayıklama robotu Digit'ti. Konuşmacılar, giriş seviyesi işlerin robotlara geçebileceği konusunda uyarıda bulunurken, robot ekiplerini yönetmek gibi yeni mesleklerin ortaya çıkabileceğini de vurguladı.
Yalnız sevgili Digit, öyle oradan alıp başka yere koymakla olmaz. Ütü ve sonra dolaba kaldırma işlemini de yapabilmen lazım.
Bu arada ne zaman AI ya da robotlarla ilgili bir şey paylaşsam aklıma hemen Joanna Maciejewska’nın hepimiz adına söylediği bu cümle geliyor.
NASA ve Rusya arasında uzayda gerginlik yaşanıyor. Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki Rus PrK modülünde 5 yıldır süren bir sızıntı var ve iki ülke çözüm konusunda anlaşamıyor. NASA, sızıntının modülün yapısal bütünlüğünü tehdit ettiğini ve felaket riski olduğunu düşünüyor. Rusya ise durumun o kadar ciddi olmadığı görüşünde. İki kurum çözüm için akademik ve endüstri uzmanlarıyla görüşmeye devam edecek, ancak net bir zaman çizelgesi bulunmuyor.
Google, spam'le mücadelede yeni bir sayfa açıyor. Geliştirilen "Shielded Email" özelliği, kullanıcıların uygulamalarda kullanmak üzere alternatif e-posta adresleri oluşturmasına olanak sağlayacak. Ana e-posta adresini gizleyen bu adresler, gelen mesajları kullanıcının asıl hesabına iletecek. En güzeli de spam sorunu yaşandığında bu adresleri kolayca devre dışı bırakabilecek olmanız. Bu özellik, çevrimiçi takip ve veri ihlallerine karşı da ek bir koruma sağlayacak.
Bu arada tarihi konusunda yanılmıyorsam benzer bir özellik olan “Hide My E-mail” güncellemesini Apple, 2021 yılında kullanıma sunmuştu.
Pentagon'un merakla beklenen UFO raporu sonunda yayınlandı. Rapor dünya çapından 757 vakayı inceliyor ve ilginç detaylar içeriyor. Vakaların yaklaşık 300'ü balon, kuş, uçak, drone veya uydu olarak açıklanabildi. Ancak yüzlerce vaka, bilgi eksikliği nedeniyle hala gizemini koruyor. Şu ana kadar yaralanma veya kaza raporu yok ve hiçbir olay yabancı bir güç veya uzaylı teknolojisiyle ilişkilendirilemiyor.
Amazon'un yeni ofis politikası tartışma yaratıyor. Şirket, engelli çalışanların evden çalışma taleplerini zorlaştıran yeni bir sistem getirdi. Artık "çok seviyeli lider incelemesi" ve potansiyel olarak bir aylık ofis deneme süreci gerekecek. Bu değişiklik, CEO Andy Jassy'nin şirket kültürünü güçlendirme vizyonunun bir parçası. Ancak engelli hakları savunucuları endişeli: Bu politika diğer işverenlere kötü örnek olabilir ve pandemi döneminde engelli çalışanların kazandığı hakları tehlikeye atabilir.
Web'in mucidi Tim Berners-Lee'den internet için radikal ve bana sorarsanız harika bir öneri geldi. Tim Berners-Lee haklı olarak büyük teknoloji şirketlerinin ve hükümetlerin kullanıcı verileri üzerindeki kontrolünde memnun değil. Çözüm önerisi ise harika ama uygulanabilirliği ise bir o kadar zor. Tim: “Herkesin kendi kişisel bulutu olsun ve verilerimiz burada saklansın. Bu buluta erişmek isteyen her uygulama ve şirket bizden izin almak zorunda kalsın.”
Rüya gibi değil mi? Verilerimiz her zaman sadece bizde. İstediğimiz zaman erişim kesebiliyoruz, güncelleyebiliyoruz. Verimize ulaşmak isteyen izin istiyor. Asla gerçekleşmeyecek bir hayal gibi.
Çin'den endişe verici demografik veriler gelmeye devam ediyor. Ülke nüfusunun önümüzdeki 10 yılda 51 milyon kişi azalması bekleniyor. Bloomberg Intelligence'ın analisti Ada Li'ye göre, Çin hükümetinin doğum teşvik politikaları başarısız oldu. Projeksiyonlar, nüfusun 2021'deki 1.41 milyardan 2035'te 1.36 milyara düşeceğini gösteriyor. Bu demografik kriz, dünyanın en kalabalık ülkesinin ekonomik geleceği için ciddi riskler oluşturuyor.
JR. Keşfet: Hilal Kalkan
Buraya kadar okuduysanız eğer kalan değerli vaktinizin bir kısmına da ben dahil olmak ve herkese selamlarımı ileterek yazıya başlamak isterim. Keşfet okurken güncel bilgilerden haberdar olmak çok konforlu ve keyifli. Keşfet Jr ile bizi de keşfetme sürecine dahil ve teşvik ettiği için Arman Acar’a da ayrıca teşekkür ederim.
Gelelim esas konumuza, malumunuz Kasım ayı. Bir yandan mevsim geçişini bir yandan da yeni yılın heyecanını hepimiz hissetmeye başladık. Bu dönemin elbette özel ve ekonomik hayata da dolaylı yoldan bir etkisi var. Reklam ve pazarlama ile yakından ilgilenen okurların aklında birazdan bahsedeceğim terim de hızlıca canlanmıştır. Evet doğru bildiniz, ‘’Black Friday’’.
Her ülkede farklı zamanlarda stok tüketmek ve ekonomiyi canlandırmak için ‘’indirim kampanyaları’’ düzenleniyor fakat Black Friday global çapta hemen hemen her ülkenin aynı dönemde gerçekleştirdiği bir ‘’proje’’. Başlangıç noktası, hiç şaşırmayacağınız üzere, kapitalizm devi Amerika. 1960’larda esnafların dükkanı sabahın erken saatlerinde, hava henüz aydınlanmamış iken açması ve hava kararırken kapatması, bu dönemin trafiğe olumsuz etkileri gibi sebeplerden adını aldığından bahsedilir. Ülkemizde ise daha pozitif bir algı oluşturmak ve olumlu çağrışım yapmak için ‘’Kasım Coşkusu, Şahane Kasım, Beklenen Cuma’’ gibi sloganlar tercih ediliyor.
Yılın bu büyük ve yoğun döneminde elbette ki iletişim frekansı da çok sık oluyor. Psikolojide karşılaştığımız fomo (fear of missing out) terimi, yani bir deneyimi ya da fırsatı kaçırma korkusu, tüketiciyi yönlendirebilmek için pazarlamada da tercih edilebilen bir yöntem. Bu dönemde reklamlar da bu perspektifle hazırlanıyor, pazarlama stratejileri yürütülüyor, takvimler ayarlanıyor. Markalar için tam olarak bir parkur alanı diyebiliriz fakat olaya tam tersi yönden yaklaşan global markalar da var. Bunun geçmiş senelerdeki örneklerine bakabiliriz.
Bir spor markası olan REI, tam da marka kimliğiyle örtüşecek biçimde Black Friday döneminde mağazalarını kapatarak çalışanlarını doğada vakit geçirmeye ve yenilikleri keşfetmeleri konusunda motive etmişti.
Ikea ise #BuyBackFriday diyerek bir kelime oyunu ile 2020’de karşımıza çıkmıştı. Farklı bir bakış açısıyla, tüketicilerini daha fazla satın almaya teşvik etmek yerine, kullanılmış Ikea mobilyalarını orijinal fiyatının% 50'sine kadar geri almayı vaad etti.
Türkiye gibi yoğun nüfuslu ve pazar alanı bir o kadar geniş bir ülkede bu tarz tablolara şahit olmamız yakın zamanda çok mümkün görünmese de farklı kampanya yaklaşımları ve teknoloji destekli daha çok projeyi uzun vadede göreceğimizi ümit ediyor, Black Friday sonrası kredi kart ekstrelerinin sizi üzmemesini diliyorum. :)
Hala keşfetmediyseniz,
Biraz kafa açmak, biraz farklı şeyler düşünmek, biraz da farklı açılardan düşünmek isterseniz,
‘aStartup, VC, yeni ekonomi, AI ve web3 konularında harika içeriklere ulaşabileceğiniz
‘aBiraz daha teknoloji atın üstüme diyorsanız da mutlaka
‘e de abone olun.
Belirli zamanı olmayan ve beğendiğim hikayeleri, isimleri yani kısacası benim kafamı açanları paylaştığım podcastim “Kafa Açanlar”’ı dinlediniz mi? Kafa Açanlar’a Spotify, Apple Podcast, Poddy, Amazon Music ve YouTube’tan ulaşabilirsiniz.